Κυριακή 17 Ιανουαρίου 2010

ΟΙ ΔΗΜΑΡΑΧΟΙ ΤΗΣ ΛΕΜΕΣΟΥ ΚΑΙ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥΣ


Φωτογραφία της Λεμεσού από τον Foscolo την εποχή της Δημαρχείας Καραγεωργιάδη



Ιωάννης Καραγεωργιάδης 
 (1885-1887 και 1896-1908) ένας διανοούμενος Δήμαρχος


Του Τίτου Κολώτα  Ερευνητή της Ιστορίας της Λεμεσού

Δεύτερος στην ιστορία της Λεμεσού Δήμαρχος ήταν ο γιατρός Ιωάννης Καραγεωργιάδης. Ο Καραγεωργιάδης υπήρξε πολύπλευρη προσωπικότητα -μια από τις σημαντικότερες της σύγχρονης ιστορίας της Λεμεσού- λόγιου διανοούμενου, επιστήμονα, ποιητή, θεατρικού συγγραφέα και πολιτικού. Πολύγλωσσος και εγκυκλοπαιδικότατος, γι αυτό τον αποκαλούσαν και ιατροφιλόσοφο.

Από τους πρώτους κύπριους θεατρικούς συγγραφείς έγραψε τα δράματα «Κύπρος δούλη» και «Ιουστινιανός και Θεοδώρα» (1898) και την κωμωδία «Ατλαντίς» (1923) και μεταφράσεις ποιημάτων από την ευρωπαϊκή ποίηση όπως το, «Ό απολεσθείς Παράδεισος» του J. Milton.

Σπούδασε ιατρική στην Αθήνα όπου αναγορεύθηκε και σε διδάκτορα και μετεκπαιδεύτηκε στο Παρίσι. Υπήρξε και ένας από τους πρώτους φαρμακοποιούς της Κύπρου αφού οι λιγοστοί γιατροί της εποχής έκαναν τότε και τους φαρμακοποιούς ετοιμάζοντας συνήθως μόνοι τους και τα φαρμακευτικά τους παρασκευάσματα. Σε πολλά μάλιστα ευρωπαϊκά ιατρικά συνέδρια κορυφαίων επιστημόνων ανεγνώσθησαν επιστημονικές ανακοινώσεις του.

Στον πρώτο του γάμο ο Καραγεωργιάδης παντρεύτηκε την ελλαδίτισσα , βαυαρικής καταγωγής Αρσακειάδα και διευθύντρια του παρθεναγωγείου Λεμεσού Ελένη Έβερτ αδελφή του Μιλτιάδη Έβερτ παππού του πρώην αρχηγού της Ν. Δημοκρατίας Μιλτιάδη Έβερτ του νεώτερου. Ο αδελφός της Ελένης, Μιλτιάδης, ήλθε μαζί της στη Λεμεσό όπου τέλειωσε το εδώ ελληνικό σχολείο. Η Ελένη πέθανε πολύ νέα, γύρω στα 35 της, χαρίζοντας του δύο παιδιά. Παντρεύτηκε στη συνέχεια την λεμεσιανή Ιφιγένεια Σιβιτανίδη και απόκτησε (εξ υιοθεσίας) την κόρη του Αλεξάνδρα μετέπειτα Κίρζη.

Ιδρυτής στην Κύπρο του Ελλη¬νικού Τεκτονισμού, ίδρυσε στη Λεμεσό την πρώτη κυπριακή στοά «Ζήνων» (1893) και έφερε τον τεκτονικό βαθμό του 33ου. Υπήρξε Πάρεδρο μέλος Ύπατου Τεκτονικού Συμβουλίου τής Ελλάδος για σειρά ετών, ως και μέ¬γας επιθεωρητής των κυπριακών στοών των υπαγο¬μένων εις την Μεγάλη Ανατολή της Ελλάδας.

Υπήρξε Δήμαρχος σε δύο διαφορετικές περιόδους από το 1885 μέχρι το 1887 και από το 1896 μέχρι το 1908.

Το 1891 ο πληθυσμός της Λεμεσού αριθμεί 7388 ψυχές από τους οποίους 5572 χριστιανοί και 1816 Οθωμανοί, με ταυτόχρονη αύξηση της «αστικής και μεσαίας τάξης», ως αποτέλεσμα της εισαγωγής νέων επαγγελμάτων και της μόρφωσης των νέων, καθώς και της «εργατικής τάξης» που δημιουργείται με την παράλληλη βιομηχανοποίηση.

Η ανάπτυξη της πόλης τα χρόνια αυτά σημειώνει αλματώδη άνοδο και καταλαμβάνει πρωτεύοντα ρόλο στην οικονομική, κοινωνική και πολιτισμική ανάπτυξη της Κύπρου. Στη Λεμεσό δημιουργούνται τότε οι πρώτες βιομηχανίες του νησιού, όπως κρασιού, κεραμοποιίας, σιδηρουργεία, μηχανουργεία, καπνοβιομηχανίες, οι μεγάλοι εμπορικοί Οίκοι, Τράπεζες, όπως η Λαϊκή Τράπεζα (Λεμεσού στην αρχή και Κύπρου στη συνέχεια).

Το 1899 φιλοπρόοδοι λεμεσιανοί επιχειρηματίες ιδρύουν τις πρώτες ντόπιες ναυτιλιακές εταιρείες με δικά τους καράβια και το 1905 δημιουργείται από τον Αριστοκλή Πηλαβάκη , τον μετέπειτα Δήμαρχο Χρ. Σώζο και άλλους η πρώτη καθαρά κυπριακή ατμοπλοϊκή εταιρεία της Ανατολικής Μεσογείου με την επωνυμία Ατμοπλοϊκή Εταιρεία Λεμεσού (ΑΕΛ) με δικά της πλοία για να εξυπηρετεί το εμπόριο.

Επί δημαρχίας του Καραγεωργιάδη η Λεμεσός γνώρισε τα σημαντικότερα έργα υποδομής.

Η εξελισσόμενη αστική δομή της πόλης δημιουργεί πρόσθετες ανάγκες για προστασία του παραλιακού μετώπου από τη διάβρωση και τις φουρτούνες της θάλασσας γι αυτό και κατά την πρώτη του δημαρχεία γύρω στα 1885 λαμβάνονται τα πρώτα μέτρα προστασίας της παραλίας και κατασκευάζονται σιδερένιες γλώσσες κατά μήκος της. Συντάχθηκαν και τέθηκαν σε εφαρμογή οι πρώτοι δημοτικοί κανονισμοί. Στη δεύτερη και πιο παραγωγική του θητεία η προσοχή του στρέφεται στη λύση του προβλήματος της ύδρευσης της πόλης και την προστασία της από τις πλημμύρες, δύο διαχρονικά προβλήματα που ουσιαστικά υπάρχουν μέχρι σήμερα... Ο Γαρύλλης μαζί με άλλα ρέματα κατέβαιναν προς την πόλη που πλημμύριζε συχνά, με καταστροφές σε κτίρια, ιδιαίτερα στην τουρκική συνοικία, και επηρέαζαν και το παραλιακό μέτωπο. Γι αυτό και μετά το 1894 κατασκευάστηκε τεχνητή κοίτη που παρέκαμπτε τα τότε όρια της πόλης εκεί που αργότερα ήταν γνωστή ως «η περιοχή του Σουέζ» (από το ομώνυμο καφενείο που βρισκόταν στην λεωφόρο Μακαρίου) στον Άγιο Ιωάννη.

Με κυβερνητικά δάνεια βελτιώνει το υδατικό δίκτυο εγκαθιστά μηχανή που διοχετεύει σ’ αυτό το νερό και κτίζεται δεύτερη δεξαμενή στη χαβούζα. Στη συνέχεια ανοίγει και οδοστρώνει νέους δρόμους, ενώ σημαντικό για την παραπέρα εξέλιξη της Λεμεσού είναι ο καταρτισμός και η εφαρμογή του πρώτου σχεδίου ρυμοτομίας.

Αγοράζει το τότε κυβερνητικό φυτώριο και δημιουργεί τον δημοτικό κήπο. Διπλασιάζει τους φανούς πετρελαίου του οδικού δικτύου και καταστρώνει τα πρώτα σχέδια για τον ηλεκτροφωτισμό της πόλης που εγκαταλείπει όμως την ιδέα λόγω υπερβολικών απαιτήσεων της ιδιωτικής εταιρείας που θα τα υλοποιούσε, για να τα υλοποιήσει τελικά ο διάδοχος του Χριστόδουλος Σώζος τέσσερα χρόνια αργότερα.

Επί δημαρχίας του γίνεται η πρώτη απόπειρα για παραλιακό τουρισμό υψηλής ποιότητας έξω από την πόλη, στα ανατολικά, η οποία όμως απέτυχε. Το «Βασιλικόν Ξενοδοχείον» ή «Το ξενοδοχείο της Ευρώπης». που κτίστηκε γύρω στο 1900, εκεί που σήμερα έχει δημιουργηθεί ο χώρος στάθμευσης του Εναερίου, αγοράστηκε στη συνέχεια από τον Δήμο και μεταστεγάζεται το Δημοτικό Νοσοκομείο.

Το 1897 μεταφέρεται από τον αυλόγυρο της Αγίας Νάπας και δημιουργείται το γήπεδο του ΓΣΟ του αρχαιότερου αθλητικού σωματείου της Κύπρου και δεύτερου πανελλήνια που ιδρύθηκε το 1892.

Η παραδοσιακή και αρχαία παράδοση του λεμεσιανού καρναβαλιού γνωρίζει μέρες δόξας. Το 1896 δημιουργείται από ρηξικέλευθους λεμεσιανούς το πρώτο κομιτάτο και αρχίζουν οι πρώτες οργανωμένες καρναβαλίστικες παρελάσεις με βραβεία σε άρματα και μασκαρεμένους.

Ο Ιωάννης Καραγεωργιάδης πέθανε σε βαθύ γήρας το 1928.






Το αρχοντικό του Ι Καραγεωργιάδη στον παραλιακό της Λεμεσού, πνιγμένο ανάμεσα στις σύγχρονες πολυκατοικίες, σήμερα στεγάζει προσωρινά την Πρυτανεία του ΤΕΠΑΚ και σύντομα θα μετατραπεί σε Πολιτιστικό Κέντρο του Πανεπιστημίου.

Δεν υπάρχουν σχόλια: