Ένα σημαδιακό
δημοσίευμα από τον Παρατηρητή ημερομηνίας 22 Απριλίου 1950 θα δούμε στη συνεχεία,
που κάτω από τις σημερινές συνθήκες και μετά από όλα όσα έγιναν στη συνέχεια
μέχρι σήμερα στην έρημη πατρίδα μας, γίνεται ιδιαίτερα ενδιαφέρον, προκαλώντας
μας ταυτόχρονα συναισθήματα θλίψης και αφήνοντας μια πίκρα …
Το εν λόγω δημοσίευμα αφορά στην τότε Λαϊκή Τράπεζα
ΛΕΜΕΣΟΥ, ναι ναι καλά διαβάσατε «Λεμεσού», γιατί από το 1901 μέχρι το 1967 που μετονομάζεται
σε «Λαϊκή Κυπριακή Τράπεζα» και αποφασίζεται να γίνει παγκύπρια και να μεταφερθεί
η έδρα της στη Λευκωσία, τέτοια ήταν και έτσι ονομαζόταν.
Το 1901 λοιπόν
μια ομάδα προοδευτικών και ρηξικέλευθων λεμεσιανών επιχειρηματιών, οι Αγαθοκλής
Φραγκούδης, Χριστόδουλος Σώζος, Ιωάννης Κυριακίδης και Νεοκλής Ιωαννίδης με πρώτον διευθυντή του τον μεγαλοεπιχειρηματίαν
Γεώργιο Θ Ρωσσίδη ιδρύουν το «Λαϊκό Ταμιευτήριο
Λεμεσού»
Ο πρώτος γενικός διευθυντής του Λαϊκού Ταμιευτηρίου Λεμεσού Γεώργιος Ρωσίδης |
«Σκοπός
τους η ενθάρρυνση της αποταμίευσης ανάμεσα στο κοινό και ιδιαίτερα τους
εργαζομένους.» Το Ταμιευτήριο στεγαζόταν
αρχικά σ' ένα σπίτι στη Λεμεσό, σύντομα όμως, με την εμπιστοσύνη και την
υποστήριξη του κοινού, άρχισε να δυναμώνει και απέκτησε το δικό του οίκημα στην
οδό Αθηνών. Στα πρώτα 23 χρόνια της λειτουργίας του το Ταμιευτήριο δεχόταν
καταθέσεις από "ένα σελίνι και άνω" και χορηγούσε δάνεια σε τρεχούμενους
λογαριασμούς και γραμμάτια.
Το 1924 μετατρέπεται σε πλήρη τράπεζα σύμφωνα
με τον νέο τότε νόμο Περί Δημόσιων Εταιρειών που είχε θεσπιστεί λίγο νωρίτερα.
Έτσι, εγγράφεται η πρώτη δημόσια εταιρεία στην Κύπρο με την ονομασία «Λαϊκή
Τράπεζα Λεμεσού Λτδ» και φέρει αύξοντα αριθμό 1. Αυτό το γεγονός επιβεβαιώνει
πλήρως τη διορατικότητα των μελών του Συμβουλίου. Για πρώτη φορά στην Κύπρο, μετατρέπει
ιδιωτικό ίδρυμα σε δημόσια εταιρεία, προσφέροντας στο κοινό την ευκαιρία να την
κάνει κτήμα του. Το κοινό έχει πλέον την ευκαιρία όχι μόνο να αποταμιεύει και
να καταθέτει, αλλά και να επενδύει σε μετοχές της τράπεζάς του. Η καινοτομία
αυτή δίκαια χαρακτηρίστηκε ως το πρώτο έναυσμα για την ίδρυση του
Χρηματιστηρίου στην Κύπρο.
Ειρήσθω
εν παρόδω ότι το 1898 δημιουργειται στη Λευκωσια το «αντίπαλο δέος» , το
«Ταμιευτήριο Λευκωσίας» που το 1912 μετονομάζεται σε «Τράπεζα Κύπρου».
Ας δούμε
τώρα το δημοσίευμα που αναφέραμε στην αρχή και έχει τίτλο: «Το Τραπεζιτ. Ίδρυμα
που ο λεμεσιανός λαός το περιβάλλει με αληθινήν εμπιστοσύνην».
«Σάλπιγξ» 1924,
όταν η Λαϊκή γίνεται
η πρώτη δημόσια
εταιρεία της Κύπρου.
|
«Αλλαχού
της παρούσης εκδόσεως δημοσιεύομεν τον Ισολογισμόν της Λαϊκής Τραπέζης Λεμεσού του 1949 εις τον οποίον
καθρεπτίζεται με γεγονότα και αριθμούς η θετική και γόνιμη εργασία που επετελέσθη
κατά το παρελθόν έτος από το Λεμεσιανόν αυτό πιστωτικόν ίδρυμα για το οποίον ο
λαός της πόλεως και επαρχίας μας αισθάνεται αληθινήν στοργήν και περιβάλλει με εξαιρετικήν
εμπιστοσύνην.
Το
απόγευμα της περ. Τετάρτης ο Πρόεδρος
του κ. Ν. Π, Λανίτης εξέθεσε ενώπιον των μετόχων τα πεπραγμένα, εις τα οποία
διαφαίνεται όχι μόνον η επί στερεών βάσεων διεξαγόμενη εργασία, αλλά και η πατρική από
μέρους της Τραπέζης επιδειχθείσα μέριμνα
κατά τας δυσκόλους ιδίως ημέρας της οικονομικές κρίσεως που πέρασε ο τόπος μας.
Τα
κεφάλαια της Λαϊκής Τραπέζης είναι καθαρώς Κυπριακά, κατά συνέπεια και τα κέρδη
παραμένουν εξ ολοκλήρου εις τον τόπον. Είναι το νερό που αναβλύζει από πηγήν τού
Κυπριακού εδάφους και που τα ευεργετήματα του παραμένουν στο αρδευόμενο δικό
μας έδαφος και ποτέ δεν διαρρέουν εις εκτός της Κύπρου ξένην γην. Το απονεμηθέν
εις τους μετόχους μέρισμα προσήγγισε τα 9%. Η προαγωγή και αλματική ανάπτυξι των
εργασιών της Λαϊκής Τραπέζης οφείλεται βεβαίως στην αυθόρμητη και ακεραίαν ενίσχυσι
που ο εμπορικός μας κόσμος τής παρέχει. Η δημιουργία όμως της ανθηράς και επιζήλου
αυτής κάταστασεως οφείλεται κατά μέγα μέρος και στην σύνεσι και καλήν καθοδήγηοι
του Διοικητικού της Συμβουλίου, όπως και στην εξαίρετη τραπεζιτικήν ικανότητα και
πείραν και τες εκ χαρακτήρος σπάνιες αρετές
τού Διευθυντού της, ως και του λοιπού προσωπικού που η εργατικότης και η
υποδειγματική ευσυνειδησία και η προς το καθήκον αυστηρά προσήλωσί του συνέβαλαν
στο μέγεθος της επιτυχίας.
Το οίκημα της Λαϊκής Λεμεσού στην οδό Αθηνών |
Ο μεγαλοεπιχειρηματίας Νικόλαος Π. Λανίτης |
Η Λαϊκή
Τράπεζα Λεμεσού απεδείχθη πέραν πάσης αμφιβολίας ότι υπήρξε ο στυλοβάτης εις
κρίσιμους περιστάσεις του εμπορίου και της νεαράς μας βιομηχανίας και ο
σταθερός παράγων της προαγωγής και ανυψώσεως της τοπικής εν γένει οικονομίας.
Ο
εμπορικός, ο βιομηχανικός και γενικά ο εργαζόμενος λαός της Λεμεσού αισθάνεται
ευγνωμοσύνην και συμπάθειαν προς την Λαϊκήν Τράπεζαν που στην ύπαρξι και την
κανονικήν της λειτουργίαν γνώρισε τον αληθινό προστάτη των δύσκολων ημερών και
τον ανυστερόβουλο οικονομικόν ενισχυτήν του.»
Αυτή λοιπόν η καθαρά λεμεσιανή τράπεζα, εξήντα
χρόνια μετά ως λευκωσιάτικη πλέον τράπεζα προδίδει την εμπιστοσύνη τους κατά
τον χειρότερο τρόπο…