Παρασκευή 10 Σεπτεμβρίου 2010

Η μεγάλη παράδοση και συμβολή της Λεμεσού στον πολιτισμό της Κύπρου

                                                            Μέρος έκτο
Οι Εικαστικές Τέχνες στη Λεμεσό

Σκηνογραφία
Στην εικαστική αυτή μορφή τέχνης διέπρεψαν βασικά ο ζωγράφος και λογοτέχνης Νίκος Νικολαΐδης, οι ζωγράφοι Βίκτωρ Ιωαννίδης και Γιώργος Φασουλιώτης, ο Γιώργος Μαυρογένης και ο Rashit
Βέβαια ευκαιρίες επαγγελματικής ενασχόλησης στην σκηνογραφία δεν υπήρχαν αφού τα χρόνια εκείνα δεν υπήρχαν ούτε και επαγγελματικοί θίασοι.
Οι ευκαιρίες αυτές τους δίδονταν κυρίως σε ερασιτεχνικές σχολικές παραστάσεις και άλλες.
Ο σπουδαίος όπως είδαμε ζωγράφος και λογοτέχνης Νίκος Νικολαΐδης διέπρεψε ιδιαίτερα την δεκαετία του 20 κάνοντας σκηνικά και κοστούμια στις αρχαίες τραγωδίες που ανεβάζονταν κάθε χρόνο από τα γυμνάσια αρρένων και θηλέων, συνήθως σε σκηνοθεσία Γιάννη Λεύκη. Την δεκαετία του 30 την σκυτάλη στο είδος αυτό πήρε ο σκιτσογράφος –καθηγητής τέχνης Γιώργος Φασουλιώτης. Ο Βίκτωρας Ιωαννίδης διακρινόταν μέχρι και τη δεκαετία του 60 στα σκηνικά των μαθητικών χριστουγεννιάτικων παραστάσεων κάνοντας φαντασμαγορικά σκηνικά με σκηνές δάσους και άλλα πάνω σε χαρτοσακούλες συνήθως, αλλά απαράμιλλης τέχνης που δυστυχώς κανένας δεν φρόντισε να διαφυλάξει έστω και μερικές από αυτές.
Στις μαθητικές παραστάσεις έκανε σκηνικά και ο Γιώργος Μαυρογένης όμως διέπρεψε ιδιαίτερα και στα σκηνικά της όπερας Διδώ και Αινείας που ανέβασε ο μουσουργός Σόλων Μιχαηλίδης με τον ΑΡΗ το 1952 καθώς και σε έργα του ημιερασιτεχνικού θιάσου Ονήσιλος του Κείμη Ραφτόπουλου.
Σκηνικά ακόμα έκανε και ο Ρασιήτ, ταμπελογράφος στο επάγγελμα που διέπρεψε ιδιαίτερα για τα φαντασμαγορικά σκηνικά που έφτιαχνε στα καρναβάλια ντύνοντας ολόκληρο το κινηματοθέατρο θεματικά και μετατρέποντας το σε μια τεράστια αίθουσα χορού. Κάτι ανάλογο έκανε και ο Μαυρογένης στο Γιορδαμλή όπου αξέχαστος θα μείνει ο διάκοσμος του 1952 με θέμα «Νύχτες της Βενετίας»
Σκιτσογράφοι
Οι γνωστότεροι σκιτσογράφοι της Λεμεσού αλλά και της Κύπρου ήταν ο Γεώργιος Φασουλιώτης , ο Βίκτωρ Ιωαννίδης και ο Γιώργος Μαυρογένης. Διέπρεψαν ιδιαίτερα στο σατιρικό σκίτσο, οι δυο πρώτοι μέσα από την σατιρική εφημερίδα «Το Γέλιο» με εκδότη τον πρώτο και αρχισυντάκτη τον δεύτερο και άφησαν εποχή με τη σάτιρα τους μέσα από τα καυστικά σκίτσα που δημοσίευαν κατά της αγγλικής διακυβέρνησης αλλά και κατά πάσας εξουσίας και ο τρίτος από τη δική του παγκύπρια σατιρική εφημερίδα «Σατιρική».
Γραφικές Τέχνες
Άλλος ένας σημαντικός τομέας που αναπτύχτηκε ιδιαίτερα στη Λεμεσό ήταν οι γραφικές τέχνες, παράδοση που κρατά μέχρι και σήμερα με τη δημιουργία Τμήματος Γραφικών Τεχνών στο ΤΕΠΑΚ.
Το πρώτο καλλιτεχνικό διαφημιστικό γραφείο δημιουργήθηκε στις αρχές της δεκαετίας του 30 από τον Β. Ιωαννίδη υπό το καλλιτεχνικότατο μάλιστα γαλλικό όνομα Ατελιέ.
Άλλη μια σημαντική παγκύπρια πρωτιά στον τομέα αυτό ήταν η δημιουργία και για δεκάδες χρόνια μοναδικού χρωμολιθογραφείου , αυτού της οικογένειας Κουβά.
Συγκεκριμένα το 1926 ο Εμμανουήλ Καλογήρου από τη Λέρο μαζί με τον γαμπρό του Δημήτριο Κουβά δημιουργεί το πρώτο χρωμολιθογραφείο- κυτιοποιείο της Κύπρου κατακτώντας έτσι ένα σημαντικό σταθμό στην ιστορία της σύγχρονης κυπριακής τυπογραφίας και βιομηχανίας του τόπου.
Η συνέχεια στο επόμενο.

Λεζάντες
Φώτο 1 Ανέβασμα αρχαίας τραγωδίας σε σκηνικά κουστούμια Γιώργου Φασουλιώτη που διακρίνεται στο άκρο δεξιά
Φώτο 2 Από μαθητική παράσταση στο Λανίτειο Γυμνάσιο σε σκηνικά Βίκτωρα Ιωαννίδη
Φώτο 3 Μαθητική παράσταση χοροδράματος σε σκηνικά Γιώργου Μαυρογένη
Φώτο 4 1922 «Ο χορός των τριών μαργαριταριών» σε σκηνοθεσία-χορογραφία-σκηνικα και κουστούμια Νίκου Νικολαΐδη
Φώτο 5 Ο βενετσιάνικος καρναβαλίστικος διάκοσμος του Γ. Μαυρογένη στο Γιορδαμλή
Φώτο 6 Οι τεράστιες σατιρικές καρικατούρες της πρώτης Γιορτής του Κρασιού το 1961, έργο του καλλιτέχνη Ρασιήτ.
Φώτο 7 Πρωτοσέλιδο σατιρικό σκίτσο του Βίκτωρα Ιωαννίδη που εικονίζει τον Γιώργο Φασουλιώτη.
Φώτο 8 Πολιτική σάτιρα του Γ. Φασουλιώτη κατά της αγγλικής διακυβέρνησης και της φορομπηχτικής της πολιτικής.
Φώτο 9. Ο Δημήτρης Κουβάς μπροστά από τα υπερσύγχρονα για την εποχή μηχανήματα του χρωμολιθογραφείου του.