Η πορνεία σε άλλους καιρούς

Μέρος πρώτο

Σε καιρούς κρίσης, κάθε είδους, κοινωνικής, οικονομικής ηθικής, πολιτισμικής και άλλης, παρατηρείται ταυτόχρονα και έξαρση της πορνείας.

 Με αφορμή πρόσφατα συμβαίνοντα στον τόπο μας και φαινόμενα που παρατηρούνται στη χαλάρωση των ηθών και της κάθε λογίς πορνείας, θα πάμε πολλά χρόνια πίσω για να δούμε κάποιες πτυχές του θέματος στη Λεμεσό από την αγγλοκρατία και μετά μέσα από κάποιους ιστορικούς αλλά και δημοσιεύματα του τύπου της πόλης. Το θέμα είναι βέβαια μεγάλο και σχεδόν ανεξάντλητο αλλά λόγω χώρου θα περιοριστούμε σε μερικά από αυτά.

Ο λεμεσιανός Γεώργιος Φραγκούδης λέει ανάμεσα σε άλλα για τη Λεμεσό, στο βιβλίο του «Κύπρις» το 1890: «Ηθική μεγίστη επικρατεί εν τη πόλει από της εποχής όμως της Αγγλίας συμβαίνει ενταύθα, ως και εν ταις άλλαις δύο πόλεσι της Κύπρου, το εξής άτοπον, το οποίον δέον ταχέως να διορθωθή. Επί τη αγγελία της εις Κύπρον ελεύσεως των  Άγγλων προσέδραμον απανταχόθεν πασών των εθνικοτήτων διεφθαρμέναι γυναίκες, αίτινες ηνέωξαν εν ταις κεντρικωτέραις οδοίς διάφορα καταστήματα, ένθα πρόδηλος η διαφθορά και ζημία εις πόλεις τόσω μικράς και πτωχάς. Οι  Άγγλοι χάριν του στρατού υποστηρίζουσι τα καταστήματα ταύτα, άτινα όμως δια τούτο ηδύναντο να τα ιδρύσωσιν εν τω αγγλικώ στρατόπεδο και ουχί παρά τας οικίας φιλήσυχων και εντίμων πολιτών».

Ο «sanitary commissioner» της αγγλικής διοίκησης Dr. Barry γράφει στην έκθεση του το 1880 σχετικά:

«H Λεμεσός είναι ακόμη η μόνη πόλις της Νήσου, η οποία ίδρυσε τοιούτο (Αφροδισίων) Νοσοκομείον. Το ίδρυμα ανήκει τελείως εις τον Δήμον, της Κυβερνήσεως χορηγούσης μόνον φάρμακα και ιατρικήν περίθαλψιν. Από τα βιβλία φαίνεται ότι μόνον αι αραπίνες ιερόδουλοι επωφελούντο του ιδρύματος, και εξ αυτών 34 επεσκέπτοντο τον σταθμόν και εξητάζοντο υπό του ιατρού. Εκ τούτων οκτώ ήσαν εκ Κ)πόλεως, επτά εκ Βηρυτού, μία εκ Θεσσαλονίκης, μία εξ Αλεξανδρείας, δεκατρείς εκ Λεμεσού και τέσσαρες εκ Λευκωσίας. Δέκα οκτώ ήσαν ύπανδροι και δέκα εξ άγαμοι.»

Ο Κώστας Πιλαβάκης στο βιβλίο του «Η Λεμεσός σε άλλους καιρούς» αναφέρει για το θέμα:

«Φτωχούς, ζητιάνους και πόρνες είχαν βέβαια κι' οι άλλες πόλεις της Κύπρου  και στην πρωτεύουσα ανθούσε η επαιτεία και η πορνεία. Η Λεμεσός όμως δεχόταν διαρκώς φτωχούς όχι μόνο από την επαρχία της αλλά και από την επαρχία Πάφου. Όσο για τις πόρνες εξηγήσαμε προηγουμένως πώς αυξανόταν ο αριθμός τους με την «επιστράτευση» που γινόταν όταν κατέφθαναν Αγγλικά πολεμικά. Μερικές απ' αυτές έμεναν συνήθως και όταν τελείωνε το «πανηγύρι». Λεμεσιανές πόρνες, έκτος από τις φτωχές Τουρκάλες που κατοικούσαν σε χαμόσπιτα στην κοίτη του Γαρύλλη ή κοντά σ' αυτή — οι γυναίκες του Ποταμού, όπως τις έλεγαν — και πουλούσαν το κορμί τους για ασήμαντα πράγματα, ήταν ελάχιστες. Οι περισσότερες προέρχουνταν από το εξωτερικό ή από άλλες πόλεις και χωριά της Κύπρου. Δυο τρεις ήταν «τραβηγμένες» (παλλακίδες), όπως η Λίζα, η ΑDΑ και η Χρισταλλένη.  Από τις άλλες, τις «κοινές», ονομαστές ήταν η Ασπασία, η Φροσκού, η Φάνη, η Μαρίκα (από την Πόλη,) η Αναστασία η Κολοσσιατού, η  Άννα η Καρπασιτού, οι αδελφές Δέσποινα και Μυριάνθη από τη Σκάλα και μερικές Τουρκάλες - η Λαϊκκά, η Κεζιμπά. κ.ά. Επίσκεψη σ' αυτές πληρωνόταν από τρία ως πέντε σελίνια.

Οι περισσότερες κατοικούσαν στην πλατεία Κκεσογλουδιών (σήμερα πλατεία Ηρώων), υπήρχε όμως και οίκος ανοχής στην οδόν Γλάδστωνος (όπου σήμερα ο θερινός κινηματογράφος ΕΛΛΑΣ) σχεδόν έξω από την πόλη τότε — γνωστός ως «Κκερχανές του Κκέλη».

Η παρουσία ιεροδούλων στις γειτονιές πολύ ενωρίς άρχισε να θεωρείται ενοχλητική και προσβλητική. Τούρκικες οικογένειες σε αναφορά τους το 1881 προς τη Δημοτική επιτροπή ζητούσαν να μεταφερθή άλλου πορνείο στη γειτονιά τους. Ανησυχία εκφράζουν επανειλημμένα σημειώματα στην «Αλήθεια». Ήδη το 1911 (11 Μάρτ.) ζητείται «να ληφθούν μέτρα προς απομάκρυνσιν εκ των κεντρικωτέρων μερών της πόλεως γυναίκες ελευθέ­ρων ηθών — ειδεχθές θέαμα ηθικής εκλύσεως και προσβολής κατά της δη­μοσίας σεμνότητας». Και η «Αλήθεια» επανέρχεται —19 Αύγ. 1922 —για να επιστήσει την προσοχή του Δημάρχου και της Αστυνομίας για «τα γύναια τα εγκατασταθέντα εις πάσας τας συνοικίας της πόλεως αναιδώς εξηπλωμένα επί των καθισμάτων έξωθεν των κατοικιών των καπνίζοντα, βωμολοχούντα, περιφερόμενα δε εις τους δρόμους είτε πεζή είτε εφ' αμάξης και ραπίζοντα δια της θρασείας αναίδειας των την σεμνότητα και στην συστολήν…»

Γράφει ό Γ. Λουκάς,  στο βιβλίο του Τριακονταετής (1878-1908) Αγγλική Κατοχή, «Από της Κατοχής τα μεν καφφεία επολλαπλασιάσθησαν και εκαλλωπίσθησαν κατά μίμησιν των εν τω εξωτερικω, αλλά και αι χαμαιτύπαι της Αιγύπτου συνεισεπήδησαν όρμητικώς μετά του Αγγλικού στρατού εις την νήσον. . . .εν ταις πόλεσι δε και ταις κώμαις στίγματα ανεξάλειπτα κατέλιπον αύται και βλάβας ηθικάς τε και υλικάς ανεπανόρθωτους, ένεκεν της προς τα τοιαύτα ήττονος γνώσεως των νησιωτών, προς δε και της ιατρικής ελλείψεως και κηδεμονίας και προστασίας των Δημαρχείων, ην ο τότε Δήμαρχος Λεμησσού Καρύδης, εφήρμοσεν επί τίνα χρόνον, κατανοήσας την προβάλλουσαν φθοράν της Κύπριας νεότητας, άλλ' αποτυχών επί τέλους, μη τυχών υποστηρίξεως.»

Στην εφημερίδα ΣΑΛΠΙΓΞ  13 Ιουνίου 1914 διαβάζουμε :

«Ο κήπος μας κάθε απόγευμα γεμάτος, αλλά και τας νύκτας. Από θιασώτας και θιασώτιδας. Οι οποίοι σπεύδουν ν απολαύσουν  των ωραίων θελγήτρων του Κήπου. Προχθές όμως το απόγευμα, παρόλην την απαγόρεψη, κατά τους φίλους τους δημοτικιστάς, του ρέκτου επιμελητή του κήπου, διέσχισε την κεντρικήν αρτηρία του Κήπου και μία ιερόδουλος. Ο φύλαξ του κήπου μάταιον υπέδειξεν το τολμηρόν γύναιον ότι δεν επετρέπετο να διέλθη. Το γύναιον απήντησε ζιεμανφού ! Και διήλθεν. Και επέρασεν αφού εφιλοδώρησε με αρκετάς καπηλικάς  ύβρεις τον φύλακα, ο οποίος εζήτησε να της εμποδίση την διάβασιν. Και  ταύτα εις επήκοον κυριών και δεσποινίδων. Κύριε Γκρήνουτ, δεν νομίζετε ότι απαγορεύει ο νόμος την υπέρμετρον αυτήν ελευθεριότητα των πορνικών αυτών γυναίων τα οποία προσβάλλουν  κατά τοιούτον τρόπον  τα δημόσια ήθη; Ή θέλετε να χειροδηκήσουν οι πολίται

Και στην ίδια εφημερίδα στις 21 Αυγούστου 1914 :  

«Μετ' ευχαριστήσεως πληροφορούμε­θα, ότι η Αστυνομία μας ήρχισε να καταβάλλη ενεργείας προς εκδίωξιν εκ του Κέντρου της πόλεως μας, των γνωστών γυναίων, άτινα με τόσην περιφρόνησαν προς την κοινωνίαν έ­πηζαν τους Αφροδισίους ναούς των εντός του Κέντρου της Λεμεσού.

Ελπίζομεν όμως ότι θα περιστείλη η Αστυνομία μας και το κακόν τού ελευθέρου περιπάτου των τοιού­των ιεροδούλων εις μέρη ένθα συχνάζονται υπό εντίμων οικογενειών και μάλιστα τη συνοδεία νεαρών δανδήδων.».

Θα συνεχίσουμε στο επόμενο.

Φωτογραφίες αρχείου : :Κυπρίες ιερόδουλες άλλων εποχών