Θα πάμε σήμερα ακόμα πιο πίσω, στα τέλη του 19ου αιώνα και μέσα από δύο δημοσιεύματα (θα δημοσιευτούν σε δύο συνέχεις), θα προσπαθήσουμε να σας δώσουμε την εικόνα της γυναικείας κατάστασης στη Λεμεσό την εποχή εκείνη.
Να επισημάνουμε ότι οι αγώνες της γυναίκας για χειραφέτηση σ αυτή την πόλη, και ιστορία έχουν και επιτυχίες. Πρωτιές η Λεμεσός γι αυτήν υπάρχουν πολλές. Δυσκολίες που έφταναν τα όρια του ρατσισμού εκ μέρους του «ισχυρού φύλου» επίσης συχνές, όπως σε κάθε εποχή μέχρι και σήμερα…
Όμως στα χρόνια που ακολούθησαν, στη Λεμεσό έδρασε και μεγαλούργησε η εκπαιδευτικός Πολυξένη Λοϊζιάς που θεωρείται η μητέρα της γυναικείας χειραφέτησης της Κύπρου.
Εδώ γεννήθηκε η πρώτη γυναίκα πολιτικός της Κύπρου η Κατίνα Νικολάου Τουμάζου ιδρυτικό μέλος του ΚΚ Κύπρου το 1926, η πρώτη γυναίκα γιατρός της Κύπρου Μαρία Ρούσου που άσκησε το ιατρικό επάγγελμα από το 1927, οι πρώτες γυναίκες ζωγράφοι, η Ελπινίκη Σώζου που πήρε μέρος στη πρώτη έκθεση ζωγραφικής στη Κύπρο το 1896 και η Λουκία Νικολαΐδου η πρώτη γυναίκα που σπούδασε ζωγραφική και έκανε τη πρώτη της ατομική έκθεση το 1933, η Στέλλα Σουλιώτη πρώτη γυναίκα δικηγόρος, υπουργός και Γενική Εισαγγελέας και τόσες άλλες που θα κάνουμε σχετικό αφιέρωμα άλλη φορά.
Το πρώτο λοιπό -από τα δύο- δημοσίευμα, στην εφημερίδα της Λεμεσού «Αλήθεια» ημερομηνίας 3 Ιουνίου 1899 ο Βρασίδας Αραούζος ασχολείται με το θέμα στη στήλη «Κοινωνικά ζητήματα». Είναι πολύ χαρακτηριστικό της νοοτροπίας μιας εποχής και φανερό ότι στα εκατό χρόνια που μεσολάβησαν κύλησε πολύ νερό στ αυλάκι, αν και πολλές νοοτροπίες εξακολουθούν ακόμη να επικρατούν στα μυαλά του «ισχυρού φύλου» όπως είπαμε…
Φέρει τον τίτλο, «Η ΓΥΝΗ ΕΝ ΚΥΠΡΩ» και λέει:
«Οιανδήποτε γνώμην και αν έχη τις περί της χειραφετήσεως των γυναικών, είναι σήμερον αναμφισβήτητον, ότι το ωραίον φύλον κάμνει ολονέν μεγαλειτέρας προόδους εις το στάδιον της προς τον άνδρα εξισώσεως αυτού. Μετά μεγάλης ευχαριστήσεως βλέπομεν εις την Αυστραλίαν και τον Νέον Κόσμον Κυρίας δημάρχους , παρέδρους, βουλευτάς. Εις δε την Ευρώπην γυναίκας εις τα εμπορικά γραφεία, τα ταχυδρομεία, τους τηλεγράφους, τα πανεπιστήμια, τα γυμνάσια κ.τ.λ. τα δε σπουδαιότερα εμπορικά καταστήματα διεθύνονται υπό των κυριών. Ενταύθα αι κυρίαι και αι δεσποσύναι, τα δυστυχή ταύτα πλάσματα καταναλίσκουσι τον πολύτιμον καιρόν εις τα της οικίας.
Αι γνώμαι περί της διανοητικής καταστάσεως των γυναικών διχάζονται. Άλλοι μεν και σπουδαίοι άνδρες, φρονούσιν ότι αι γυναίκες διανοητικώς είναι ίσαι προς τον άνδρα. Άλλοι δε και οι περισσότεροι, εν οίς ο εγωισμός επικρατεί, φρονούσιν απεναντίας ότι υπολείπονται κατά τούτο του ανδρός.
Νομίζω, ή μάλλον είμαι πεπεισμένος, ότι οι φρονούντες ότι το ωραίον φύλον είναι ίσον διανοητικώς προς τον άνδρα έχουσιν μέγα δίκαιον, στηρίζων τούτο επί του γεγονότος ότι αι γυναίκες μετήλθον μέχρι τούδε πάντα τα γνωστά επαγγέλματα από του χειρωνακτικού μέχρι του εμπορικού, όπερ απαιτεί πνεύμα και ευφυίαν ου την τυχούσαν, μέχρι αυτού του ιατρικού, εξ ου κρέμαται η ανθρώπινη ζωή. Και μετήλθε ταύτα πάντα μετ΄ επιτυχίας ίσης τουλάχιστον προς τον άνδρα.
Δυστυχώς το ωραίον φύλον της Κύπρου στερείται της γλυκυτέρας των απολαύσεων του ανθρώπινου είδους, των επιστημών και των γραμμάτων. Η αδικία αύτη προέρχεται εκ της ανατροφής των μητέρων μας, αίτινες ουδεμιάς πνευματικής αναπτύξεως έτυχον.
Μόλις αι δεσποινίδες δώσωσι πέρας εις τας του Παρθεναγωγείου σπουδάς, αποβάλλουσι πάσαν ιδέαν περί ευρυτέρας αναπτύξεως, προσβαλλόμεναι υπό του μικροβίου του γάμου, φοβερωτέρου του της φθίσεως, όπερ αναπτυσσόμενο εν τοις καρδίαις αυτών, παραγκωνίζει πάσαν ευρυτέραν ανάπτυξιν.
Οποίαν ωφέλειαν κοινωνικήν και πολιτικήν θ’ απήλαυεν η προσφιλής μας πατρίς, εάν η διανοητική ανάπτυξις επεξετείνετο και εις το ωραίον φύλον, όπερ ούτω θα ηδύνατο να βοηθή ημάς κοινωνικώς τε και πολιτικώς, κοινωνικώς μεν, δίδον τελειοτέραν ανάπτυξιν εις τα τέκνα, πολιτικώς δε βοηθούν τους άνδρας προς επιτυχίαν ευημερίας της δυστήνου Κύπρου.
Άμα το μικρόβιον του γάμου λάβη μεγαλειτέραν επέκτασιν, τότε αρχίζουν τα προικιά, οι δε πατεράδες, δια περισσοτέρου χρυσίου προσπαθούσι να εύρωσι γαμβρόν άξιον της οικογενείας. Εάν όμως οι πατέρες καταναλίσκουν μέρος του χρυσίου της προικός προς εκμάθησιν επιστήμης τινός, τότε βεβαίως θα συνέβαινε το εναντίον του της παρούσης περιστάσεως, δηλ. ενώ εν τη παρούση περιστάσει αι δεσποινίδες αγοράζουσι τους άνδρας, τότε οι άνδρες θα ηναγκάζοντο προς αγοράν γυναικών.
Τυγχάνουσι άξιοι τω όντι συγχαρητηρίων και επαίνων οι αποστείλαντες η αποστέλλοντες τας θυγατέρας των προς ευρυτέραν ανάπτυξιν και εκμάθησιν ξένων γλωσσών.
Είμαι πεπεισμένος, ότι δεν θα παρέλθη πολλύς καιρός και θα εννοήσωσιν οι πατέρες την προς το ωραίον φύλον γιγνομένην αδικίαν, του να στερώσι δηλ. αυτό ευρυτέρας μορφώσεως διότι ουδέν γλυκύτερον εν τω ανθρωπίνω βίω των επιστημών και των γραμμάτων!»
Στο επόμενο όπως είπαμε, το δεύτερο μέρος.
Λεζάντες:
Φώτο 1 Πολυξένη Λοϊζιάς
Φώτο 2 Κατίνα Νικολάου Τουμάζου
Φώτο 3 Μαρία Ρούσου
Φώτο 4 Λουκία Νικολαΐδη (αυτοπροσωπογραφία).
Φώτο 5 … « αι δεσποινίδες προσβαλλόμεναι υπό του μικροβίου του γάμου, φοβερωτέρου του της φθίσεως»…!
Φώτο 6 Γάμος στη Λεμεσό το 1892. Ανάμεσα στους καλεσμένους και η Πολυξένη Λοϊζιάς.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου