Ο ζωολογικός κήπος της Λεμεσού και η ιστορία του

 

  Ο Κώστας Παρτασίδης με το δημοτικό του συμβούλιο

Γιορτάστηκαν αυτές τις μέρες τα δεύτερα γενέθλια του ανακαινισμένου ζωολογικού κήπου της Λεμεσού.

Να δούμε λοιπόν ιστορικά την απαρχή αυτού του κήπου σε μεγάλη συντομία όπως μας την περιγράφει ο δημοσιογράφος και μετέπειτα πρέσβης  μ. Κώστας Παπαδήμας  σε ένα ρεπορτάζ  του λίγο καιρό μετά που λειτούργησε, στο δεκαπενθήμερο περιοδικό «Τάιμς οφ Σάιπρους» ημερομηνίας 31 Ιουλίου 1957.

Να πούμε μόνο ότι ο ζωολογικός κήπος, μαζί  τότε και με την αναβάθμιση και όλου του δημοτικού κήπου, (ο οποίος δημιουργήθηκε στις αρχές του 20^ου αιώνα επί δημαρχίας Σώζου),  με  παιδικά παιγνίδια, λιμνούλες, σιντριβάνια και άλλα, έγινε επί της δεύτερης δημαρχίας του Κώστα Παρτασίδη (1953-1962).

Ο πρώτος υπεύθυνος
του ζωολογικού κήπου Ανδρέας Μαυρογένης
 με το πρώτο ζώο που αποκτήθηκε,

Λέει λοιπόν ο Παπαδήμας:

«Όταν ένας Λεμεσιανός αποφασίσει να σας μιλήσει για τα «αξιοθέατα» της πόλης του πρέπει νάχετε υπ' όψιν σας. πως οπωσδήπο­τε θ' ακούσετε και για τον Δημοτικό ή Δημόσιο — όπως τον λένε - κήπο της Λεμεσού. Δεν έχει άδικο σε τούτο γιατί η αλήθεια είναι πως απ' όλες τις πόλεις της Κύπρου η Λεμεσός έχει τον καλύτερο Δημοτικό κήπο. Βέβαια είναι και οι παιδικοί κήποι και τ' άλλα πάρκα της Λευκω­σίας - κι' αυτό για να μη θυμώσει ο κ. Δέρβης- ο δικός μας όμως κήπος  έχει την ιστορία του. Είναι μέρος από τη ζωή των τελευταίων πέντε γενεών της Λεμεσού. Από τις αρχές του εικο­στού αιώνα που ο κήπος μας θεμελιώθηκε (ή καλύτερα φυτεύτηκε αφού πρόκειται περί κή­που) από τον τότε προοδευτικό δήμαρχο και κα­τόπιν εθνικό ήρωα Χρ. Σώζο, πέρασε στη νεώ­τερη ιστορία τής Λεμεσού σαν ένα από τα καλύ­τερα έργα της.

Δεν μπορεί παρά ο κάθε Λεμεσιανός να έχει κάποια ανάμνηση από τον Δημοτικό κήπο είτε σαν μαθητής που τον έπαιρναν οι δάσκαλοι του περίπατο είτε όταν ύστερα πάλι θάδινε το πρώτο ραντεβουδάκι  στο   κορίτσι  της καρδίας του.

Κι' ύστερα, το φθινόπωρο της ζωής του, που θα είναι πια συν­ταξιούχος της ζωής, στον Κή­πο θα περάσει το ήσυχο και δροσερό του πρωινό κοντά στην πανέμορφη τεχνητή   λιμνούλα με τα πολύχρωμα σιντριβάνια. Έζησε και αυτός (ο κήπος) την ρομαντική του εποχή του παλιού καλού καιρού. Τα αιω­νόβια δένδρα του είδαν τις κόρες της παλιάς λεμεσιανής αριστοκρατίας, με τα μακριά ως τους αστράγαλους φορέματα τους και τα ομπρελίνα τους, να κάνουν τον περίπατο τους κάτω από την σκιά τους και να ικανοποιούνται  όταν θα μπορούσαν να δουν τον καλό τους έστω κι από... μισό μίλι μακριά.

Αργότερα στον τελευταίο πόλεμο τα δένδρα πάλι αυτά είδαν με κάποια αμηχανία να στρατοπεδεύουν κοντά στη ρίζα τους Ινδοί και  Άγγλοι στρατιώτες. Σήμερα ακούνε από κάποιο υπαίθριο σινεμά τη «βάρβαρη··· μουσική» του  Έλβις Πρέσλη.

Θυμάμαι που ύστερα από τον πόλεμο ο τότε Δήμαρχος εγκατέστησε στην πλατεία του καφενείου του Κήπου μια ορχήστρα και βάλτηκε να οργανώνει χορούς και εσπερίδες κάθε σαββατοκυρίακο, για την ψυχαγωγία του λαού. Αυτό κάποιος φίλος μου τότε το είχε χαραχτηρίσει σαν την «μεταπολεμική ρομαντική εποχή του λεμεσιανού προλεταριάτου».

Τώρα! Τώρα ο κήπος πήρε την μορφή που του ταιριάζει. Έγινε ένα εκσυγχρονισμένο πάρκο

που δεν έχει να ζηλέψη και πολλά πράγματα από τα πάρκα των γειτονικών χωρών.

Οι ξεχωριστοί παιδικοί κήποι με τα σύγχρονα παιγνίδια για παιδιά όλων των ηλικιών έγινε ο παράδεισος του παιδόκοσμου της Λεμεσού.

 Είναι χαρά θεού να βρεθής σ αυτό το μέρος μια Κυριακή με τις  χαρούμενες φωνές αυτών των πιτσιρίκων πού απολαμβάνουν ξέ­γνοιαστα τα παιγνίδια τους κι' αφήνουν και τις μάνες και τις νταντάδες τους να... ξενοιάσουν κι' αυτές λίγο.

Τώρα όμως θα σας μι­λήσω για το πιο μεγάλο καμάρι του Κήπου μας. Τον ζωολογικό κήπο! Ναι. μάλιστα! Μην εκπλήττεσθε!  Έχουμε ζωολογκό κήπο! Εγώ λέω πως μια μέρα ό ζωο­λογικός μας κήπος, θα προσελκύει εκατοντάδες τουρίστες  απ' όλα τα μέρη της Κύπρου.

θέλετε τώρα να μάθετε πώς άρχισε ο ζωολο­γικός μας κήπος;

Πριν μερικά χρόνια μια καλή κυρία τής Λεμεσού, πήρε δώρο ένα πιθηκάκι. Όταν μετά λίγο καιρό είχε γίνει ενοχλητικό στο σπίτι, η καλή κυρία σκέφτηκε να δωρίσει το πιθηκάκι στον Δήμαρχο. Αυτός πάλι με τη σειρά του, τού έκανε ένα κλουβί και το έβαλε μέσα στον κήπο για να το βλέπει κι' ο άλλος κόσμος. Ένα χε­λιδόνι όμως δεν φέρνει την  Άνοιξη, κι΄ ο Δή­μαρχος βάλτηκε να φτιάξη ένα πρώτης τάξης ζωολογικό κήπο. Γκαζέλια, πίθηκοι, και άλλα τροπικά ζώα και πουλιά αγοράστηκαν από την Αίγυπτο. Ύστερα από μακρόχρονη αλληλογρα­φία με τον συντηρητή των δασών απόκτησε ο κήπος μας και το πρώτο ζευγάρι από τα σπά­νια και περίφημα αγρινά της Κύπρου. Κά­ποιος δώρισε δυό παγώνια και ένας χωρικός μιά αλεπού. Γλάροι και φίδια, πάπιες και πα­παγάλοι και άλλα πολλά παράξενα ζώα και πουλιά, κάνουν την οικογένεια τού ζωολογικού μας κήπου.

Τεχνητά σπιτάκια, περιφραγμένοι χώροι σε φυσικό περιβάλλον και τεχνητές λιμνούλες, όλα μαζί κάνουν το βασίλειο του ζωολογικού μας κήπου που η φύλαξη του ανατέθηκε στον άξιο και αφοσιωμένο στη δουλειά του κ. Ανδρέα Μαυρογένη. Τον θαύμασα και τον ζήλεψα μια φορά όταν είδα πόσο εξοικειωμένα και αγαπη­μένα είναι τα ζώα μαζί του.

Όταν καμιά φορά, ξένε, θέλησεις να επισκεφθής τον κήπο μας, να θυμάσαι πως πρέπει να μπής μέσα από την κύρια είσοδο πούναι απέναν­τι από το μουράγιο της πόλης μας. 'Έτσι το πρώτο πράγμα που θα δεις θα είναι η λευκή προ­τομή του Χριστοδούλου Σώζου. Όταν την αντικρίσεις θάχη πολλά να σου πή για την ιστορία της Λεμεσού, και τον... κήπο της.»

 Φωτογραφίες  του 1957 από το ρεπορτάζ το Τάιμς οφ Σάιπρους.