Παρασκευή 2 Δεκεμβρίου 2011

Περάστε κόσμε!

Μπήκαμε για καλά σε τροχιά χριστουγεννιάτικων γιορτών και παρά την κρίση  και την ύφεση που η «έλλειψη χρημάτων προκαλεί στάση εμπορίου» όπως λένε,  καταστηματάρχες και άλλοι έμποροι  ελπίζουν και αναμένουν το καταναλωτικό κοινό να ξεκουμπωθεί και να αμοληθεί στα καταστήματα για να κινηθεί η αγορά και να ανασάνουν λίγο.
«Τούτες τις άγιες μέρες», τα πάντα περιστρέφονταν ανέκαθεν γύρω από άκρατη την κατανάλωση , τα ψώνια των δώρων και τις προετοιμασίες για τα  χλιδάτα ρεβεγιόν και τα σπάταλα μας δείπνα. Το εμπόριο σε απόλυτη θεοποίηση και όχι «η ενανθρώπιση του Κυρίου», ήταν οι πρωταρχικές μας αξίες στην σύγχρονη κοινωνία της κατανάλωσης. Η «παγκοσμιοποίηση της αγοράς» και όχι οικουμενισμός σε ένα σύστημα πανανθρώπινων  αξιών δημιούργησε και τον σύγχρονο κύπριο «homo catanaloticus». Φέτος θα φανεί αν η κρίση θα αλλάξει «εκόντες άκοντες» τη συμπεριφορά μας. Θα δοκιμαστούν οι αντοχές της αγοράς από τη στενότητα πόρων.
Το εμπόριο όμως και η αγορά για να κινηθεί απαιτεί και τα ανάλογα μέσα προβολής και προώθησης τους. Και ευτυχώς (η δυστυχώς) τα μέσα αυτά προσφέρονται σήμερα πολυποίκιλα. Στη σύγχρονη εποχή μας, τα «μίντια» και κυρίως τα ηλεκτρονικά προσφέρονται –με το αζημίωτο βέβαια- να διαμεσολαβήσουν μεταξύ παραγωγής και καταναλωτή για να «κινηθεί το εμπόριο», ( εάν και εφόσον βέβαια η έλλειψη χρημάτων δεν δημιουργεί στάση εμπορίου όπως είπαμε).
Ήταν όμως εποχές όπου όλα αυτά δεν υπήρχαν και όμως οι άνθρωποι, φτωχοί και ολιγαρκείς οι περισσότεροι, ίσως να ήταν και πιο  ευτυχισμένοι.
Στη Λεμεσό του τέλους του δέκατου ένατου αιώνα και τις  αρχές  του εικοστού, οι εφημερίδες (όλες κι όλες δύο- τρεις), μοναδικό τότε μέσο διαφήμισης και προβολής των αναγκών της αγοράς. Για διαφημιστές ούτε που να το σκέφτεστε. Το πρώτο διαφημιστικό γραφείο της Κύπρου, το «ART», (αργότερα «Ατελιέ» με τον Γιώργο Φασουλιώτη), δημιουργήθηκε εδώ στη Λεμεσό στο τέλος της δεκαετίας του 1920 από τον αείμνηστο ζωγράφο της Λεμεσού Βίκτωρα Ιωαννίδη. ( Άλλη μια από τις πολλές πρωτιές της Λεμεσού)
Υπήρχαν όμως τότε ποιητές! Και μάλιστα ποιητές του ύψους ενός Βασίλη Μιχαηλίδη. Που ζούσε όμως μέσα στην φτώχεια και την ανέχεια και που  για να συμπληρώνει τον πενιχρό μισθό που του έδιδε το Δημαρχείο της πόλης ως νοσοκόμου, φαρμακοποιού- σπετσέρη και υγειονομικού επιθεωρητή στο τέλος , αναγκαζόταν, ανώνυμα βέβαια, να φτιάχνει έμμετρες διαφημίσεις για λογαριασμό εμπόρων της Λεμεσού και να δημοσιεύονται στον τύπο της εποχής υπό μορφή έμμεσης και άκρως… ποιητικής «γκρίζας διαφήμισης».
Απολαύστε λοιπόν δύο από τις πάρα πολλές που βρίσκουμε διάσπαρτες στον τύπο της πόλης μας  για πολλά χρόνια:
Εφημερίδα  Σάλπιγξ 11.10.1903.(Υπογραφή «Ένας»)
«ΑΓΓΕΛΙΑ ΟΠΩΣ ΟΠΩΣ ΝΑ ΤΗΝ ΜΑΘ’ ΟΛΟΣ Ο ΤΟΠΟΣ
Σαπούνια ωραιότατα και μυρωδιές ωραίες
Π’ αυτά που νέες κάμνουσι και αυτές τις πλέον γραίες.
Σαπούνια πικραμύγδαλο, βιολέττα, γλυκερίνη,
Που εις το δέρμα τίποτα κηλίδας δεν αφήνει
Όλα τα είδη παστιλλιών και μέντας για το βήχα
Και εν ωραιότατον υγρόν να μεγαλών’ η τρίχα
Σκόνιν δια κάθε δόντι σαπημένο είτε μη,
Και ωραιοτάτην πούτρα δια κάθε είδους μούτρα Σε συμφέρουσαν τιμή.
Ωραιότατα για γάμους και κηδείας κουφεττάκια
Πριλαντίν για τους σπανούς για να βγάλουνε μουστάκια
Κοσμετίκ για μουστακάδες να τα κάμουνε οξείες
Αμμονίακον ωραίον δια τες αποπληξίες.
«μέλισσαν» λαμπρόν υγρόν δια τας στενοχωρίας
και Κολκρέμ ως βαζελίνας δια τας Κομ-ιλ-φό Κυρίας Έφερε στο μαγαζί του ο σιορ Ιωαννίδης
Π’ άλλο είναι να τ’ ακούς κι άλλο είναι να τον  ίδεις.
Κι αντιπρόσωπος τυγχάνει σε μιαν τράπεζαν γνωστήν
Του Κου Α.Πρασίνου, εις τον κόσμον ξακουστήν.»

Εφημερίδα Σάλπιγξ 19.12.1898:
«ΕΙΔΟΠΟΙΗΣΙΣ ΣΠΟΥΔΑΙΑ ΚΑΙ ΠΟΥΜΠΟΥΡΙΣΤΗ ΣΥΝΑΜΑ
ΚΑΙ ΑΛΗΘΙΝΗ ΣΑΝ ΑΓΙΟΣ ΚΑΙ ΟΧΙ ΨΕΥΤΙΚΗ ΡΕΚΛΑΜΑ
Φρέσκα γάλατα και τζάγια, χοιρομέρια μυρωδάτα
Βούτυρον λαμπρόν για μπρέκφαστ και λαμπρά πισκοτ’ αφράτα
Και φαγώσιμα ακόμα πλείστα σε κουτιά βαλμένα
Που’ναι και εις την Αγγλίαν και παντού επαινεμένα .
Στερεούς λαμπρούς σουγιάδες, όπου κόβουν σαν ξουράφι
Στερεούς σαν το διαμάντι, βαρετούς σαν το χρυσάφι
Και πορτομονέ που κρύβουν τον παρά από τους κλέφτες
Άλμπουμ για φωτογραφίες και περίφημους καθρέφτες.
Μυρωδιές για τες κυρίες και διάφορα λουλούδια
Και ποιότητος αρίστης  σε πολύ κομψά ποτζούδια.
Εκλεκτά λαμπρά σαπούνια που μοσχοβολούν οι τόποι
Όπου τα θαυμάζουν όλοι και Ανατολή κ’ Ευρώπη.
Της πρωτοχρονιάς παιγνίδια που χαρίζουν στα παιδάκια
Σέλλες δια τους αππάρους και για πιάνα τραπεζάκια.
΄Όλ’ αυτά είν’ εξ Αγγλίας από μέσ’ απ’ το Λονδίνον
από την πηγήν που βγαίνει πάντοτε το πράγμα φίνον.
Τρέξατε στ’ Αγαθαγγέλου να τα βρείτε μαζωμένα
Κι αν αργήσετε ολίγον τότε θάναι πουλημένα.»
 Καλά ψώνια λοιπόν όσους η τσέπη σας αντέχει ακόμα την οικονομική κρίση. Για τους άλλους… «φάτε μάτια ψάρια και κοιλιά περίδρομο»!


   «Στερεούς λαμπρούς σουγιάδες, όπου κόβουν σαν ξουράφι
Στερεούς σαν το διαμάντι, βαρετούς σαν το χρυσάφι»














  «Και ωραιοτάτην πούτρα
               Δια κάθε είδους μούτρα»














  



Ανακοίνωση του «ART», του  πρώτου διαφημιστικό γραφείο της Κύπρου.















 Ο Β. Ιωαννίδης σε αυτοπροσωπογραφία του

















   

Βασίλης Μιχαηλίδης, εθνικός ποιητής και διαφημιστής.