Πέμπτη 19 Μαρτίου 2015

«Είμεθα υπερήφανοι γιατί είμεθα λεμεσιανοί»


 Κινηματογραφικές
ταινίες στο
 Ριάλτο και
 το Γιορδαμλή
 το 1949


Mια μεγάλη διεθνής αλυσίδα ξενοδοχείων έχει σαν «μότο» το, «οι μικρές λεπτομέρειες κάνουν τα μεγάλα ξενοδοχεία». Τηρουμένων των αναλογιών θα μπορούσαμε να πούμε κάτι ανάλογο και για τις πόλεις και τον πολιτισμό τους. Ότι δηλαδή οι μικρές λεπτομέρειες δείχνουν τον πολιτισμό μιας πόλης και των κάτοικων της.
Αφορμή για όλα αυτά είναι δυο δημοσιεύματα στην εφημερίδα Παρατηρητής ημερομηνίας 20 Φεβρουαρίου και 6 Μαρτίου 1949. Τα παραθέτω και θα καταλάβετε.
Το πρώτο, κάτω από τον τίτλο «Συμπεριφορά στον κινηματογράφο λέει:
«Ένας ξένος που πέρασε τελευταία από την Κύπρο και διέμεινε λίγες μέρες σε κάθε πόλι, εξύμνησε τον λαόν τής Λεμεσού, για τα φιλόξενα του αισθήματα και τους ευγενι¬κούς τους τρόπους που τόν παρουσιάζουν ως πρότυπον πο¬λιτισμένου λαού.
«Μου έκανε, είπε ιδιαιτέραν εντύπωσι η συμπεριφορά των νέων σας στες κινηματογραφι¬κές συγκεντρώσεις. Παρακολουθούν, χωρίς να ασχημονούν, όπως πρόσεξα πως συμβαίνει στες άλλες πόλεις, με προ¬σοχή το έργο.
Το Γιορδαμλή
στην αρχική του μορφή
πριν προστεθεί ο εξώστης
Σέβονται τους άλλους θεατάς, που δεν τους ενοχλούν με τες κραυγές, τα σφυρίγμα¬τα και τες άλλες μιμητικές χυδαίες εκδηλώσεις και ανό¬ητες εκφράσεις.
Αυτό σημαίνει καλήν ανατροφήν, ψυχικήν καλλιέργειαν και ευγένειαν αισθημάτων».
Αυτά λέγει για τον Λεμεσιανόν λαόν ένας ξένος και αυτή είναι. μια πραγματικότητα που πρέπει να μας κάμνη να αισθανόμεθα χαράν και υπερηφάνειαν για τον χαρακτήρα και ανωτερότητα του λαού μας».
Το δεύτερο δημοσίευμα, υπό μορφή επιστολής λέει κάτω από τον τίτλο «Είμεθα υπερήφανοι γιατί είμεθα λεμεσιανοί»:
«Κύριε Διευθυντά τού «Παρατηρητού»
Διάβασα τα όσα ο ξέ¬νος επισκέπτης είπε σχε¬τικά με την συμπεριφο¬ράν τού Λεμεσιανού στους κινηματόγραφους και που τα δημοσιεύσατε στο πε¬ρασμένο δελτίο και συμ¬φωνώ απολύτως.
Το ίδιο διεπίστωσα και εγώ, που λόγω τού επαγ¬γέλματος μου επισκέπτο¬μαι συχνά όλες τες πό¬λεις και κωμοπόλεις της Κύπρου. Μόνον στα κι¬νηματοθέατρα της Λεμε¬σού ο λαϊκός της κό¬σμος συμπεριφέρεται με ευγένεια και σαν πολιτισμένος θεατής. Και ένα από τα κριτήρια τού πο¬λιτισμού ενός λαού είναι και ο τρόπος που συμπε¬ριφέρεται σε μια δημοσία συγκέντρωσι. Στις συγκεν¬τρώσεις και τους τόπους θεαμάτων, ένας λαός δί¬δει εξετάσεις
Το Ριάλτο
στην «Πλατεία Κεσογλουδιών»
 πριν γίνει «Πλατεία Ηρώων»
ανατροφής και καλής συμπεριφοράς. Οι άστοχες φωνές, τα αισχρά επιφωνήματα, η πρόγκα, τα ουρλιάσματα και σφυρίγματα, το ρίξι¬μο χαρτένιων σαΐττων και η διαρκής, κατά την προβολή της ταινίας, φλυ¬αρία και αφήγησις από τους πλαϊνούς ή τους ό¬πισθεν καθήμενους, των συμβάντων που θα ακο¬λουθήσουν επί της οθό¬νης, είναι εκδηλώσεις, τρόποι και συμπεριφορά που συναντά κανείς, μό¬νον σε ημιάγριες φυλές και άξεστους και χυδαίους ανθρώπους.
Είναι ευτύχημα που ένα τέτοιο οικτρό και απαίσιο θέαμα δεν παρουσιάζεται στα δικά μας κινηματοθέατρα. Αυτό εί¬ναι ένα γεγονός που πρέπει να κάμνει κάθε Λεμεσιανόν να αισθάνεται χαράν και υπερηφάνειαν για την πόλιν του και τον πολιτισμένον λαϊκόν της κόσμον.»
Ας δούμε όμως σε συντομία το κινηματογραφικό τοπίο στη Λεμεσό στα χρόνια που μιλάμε.
Ήδη από τη δεκαετία του 1930 κτίζονται δυο καινούργιοι μεγάλοι κινηματογράφοι. Το Γιορδαμλή, που λειτουργεί τον Δεκέμβριο του 1931 και το Ριάλτο τον Μάρτιο του 1933. Παράλληλα λειτουργεί και ως κινηματογράφος το Θέατρο Χατζηπαύλου ήδη από το 1913. Τον Απρίλιο του 1949 λειτουργεί
 Το Παλλάς μόλις τέλειωσε το 1949
το Ελλάς και τον Μάιο το Παλλάς, σημερινό Παττίχειο Θέατρο, Ακολουθεί λίγα χρόνια μετά το Ρεκάλ στην οδό Μακεδονίας δίπλα στην οδό Ελευθερίας και αρκετά χρόνια βέβαια μετά το Αριέλ και ο Οθέλλος. Καλοκαιρινά σινεμά είχαμε εννοείται πολλά από πριν τη δεκαετία αυτή.
 Η διαφημιστική
 αφίσα το κινηματογράφου
 Ελλάς λίγο πριν λειτουργήσει
Σε μια
λοιπόν πόλη των 30 μέχρι 40 χιλιάδων κατοίκων είχαμε τότε πέντε και στη συνέχεια περισσότερους κινηματογράφους, πολύ περισσότερους από σήμερα. Σ αυτούς μάλιστα δεν γίνονταν μόνο προβολές ταινιών. Οι λεμεσιανοί παρακολουθούσαν θέατρο από τοπικούς αλλά και θιάσους από την Ελλάδα, διαλέξεις, προεκλογικές συγκεντρώσεις, ρεσιτάλ ποίησης, μουσικές συναυλίες όπως τα κυριακάτικα μουσικά πρωινά με συμφωνική ορχήστρα υπό τη διεύθυνση του μουσουργού Σόλωνα Μιχαηλίδη στο Γιορδαμλή, παραστάσεις όπερας με τον ίδιο μουσουργό, μουσικη εκδηλωση με τον Νικο Γουναρη αρχες της δεκαετιας του 50 στο Ριαλτο, και άλλες. Ακομα και ιατρικα συνεδρια όπως το Πρωτο Παγκυπριο ιατρικο Συνεδριο το 1934 στο Πιαλτο.και βεβαια οι ξαξκουστοι καρναβαλιστικοι χοροι κυριως στο Ριαλτο και το Γιορδαμλη.
Χώροι λοιπον τεχνης και πολιτισμου οι κινηματογραφοι της Λεμεσου της εποχης εκεινης που καλλιεργουσαν πολιτιστικα τους λεμεσιανους κανοντας τους περηφανους που ηταν λεμεσιανοι όπως λεει και ο τιτλος μας.