ΜΕΡΙΚΕΣ ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΟΛΛΕΣ ΠΡΩΤΙΕΣ ΤΗΣ ΛΕΜΕΣΟΥ

                                                           ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ
Πρώτη μηχανή για ακτινογραφίες 1889

Το 1895 μια επαναστατική εφεύρεση του γερμανού φυσικού Wilhem Roentgen (1845-1923),των ακτινών δηλαδή Χ του χαρίζει το βραβείο Νόμπελ το 1901.
Η εφεύρεση αυτή δεν άργησε να έλθει για πρώτη φορά στη Κύπρο τέσσερα μόλις χρόνια μετά, το 1899 χάρις σε ένα προοδευτικό λεμεσιανό επιστήμονα, τον γιατρό Σωκράτη Αραούζο.
Στην εφημερίδα «Αλήθεια» της πόλης ημερομηνίας 27 Αυγούστου 1899 ανακοινώνεται η άφιξη εκεί της πρώτης μηχανής Ρέντγκεν για ακτινογραφίες. Ένας σημαντικός δηλαδή σταθμός της ιατρικής στη Κύπρο που ανήκει και πάλιν στη Λεμεσό. Ο Αραούζος, που είναι ουσιαστικά και ο πρώτος καθαρά λεμεσιανός γιατρός, σπούδασε στο Μονπελιέ της Γαλλίας και ασκούσε από το 1895 μέχρι το θάνατο του το 1915 το ιατρικό επάγγελμα στη πόλη του. Κατά καιρούς δημοσιεύει στην εφημερίδα της πόλης «Αλήθεια» διαφημίσεις και φαρμάκου προς… ανάπτυξη των τριχών.
Ας δούμε λοιπόν τι ακριβώς έλεγε σχετική είδηση:
«ΜΗΧΑΝΗ ΡΕΝΤΓΓΕΝ
Ο παρ’ ημιν έγκριτος ιατρός κ. Σωκράτης Αραούζος, παρακολουθών τας επιστημονικάς εφευρέσεις τας αναγομένας εις την Επιστήμην αυτού και θέλων να παρέχη τα ευεργετικά αυτών αποτελέσματα εις την ενταύθα πελατείαν του, έφερεν εσχάτως δι’ αδροτάτης δαπάνης μηχανήν του Ρέντγκεν, το θαύμα τούτο του 19 αιώνος, δια των ακτίνων Χ της οποίας επιτυγχάνεται η φωτογράφησις των εσωτερικών οργάνων του ανθρώπου υποβοηθουμένης ούτω της επιστήμης εις την διάγνωσιν των διαφόρων οργανικών παθήσεων.
Δια της αυτής μηχανής λειτουργεί και ηλεκτρικόν οφθαλμοσκόπιον νεωτάτου συστήματος και γαλβανοκαυστήρ, ειδικόν εργαλείον δια την εγχείρησιν των τραχωμάτων.
Η μηχανή του Ρέντγγεν θα είνε έτοιμη, όπως τεθεί εις ενέργειαν εντός ολίγων ημερών.»
Και πράγματι λίγες μέρες μετά στην ίδια εφημερίδα, σε μορφή πληρωμένης πλέον αγγελίας, αναφέρεται:
«ΕΙΔΟΠΟΙΗΣΙΣ - ΘΑΥΜΑΣΙΑΙ ΑΚΤΙΝΕΣ ΡΕΝΤΓΓΕΝ.
΄Ηρξατο των εργασιών του ο Ιατροχειρούργος κ. Σωκράτης Αραούζος της μηχανής, δια της οποίας δύναται να ίδη και να διαγνώση όλας τας ασθενείας των εσωτερικών οργάνων, μήτρας κ.τ.λ., ωσαύτως δια του ηλεκτρικού οφθαλμοσκοπίου, οιανδήποτε ασθένειαν των οφθαλμών και την πλέον εσωτερικήν.
Επίσης δια του Γαλβανοκαυτήρος δύναται να εκτελέση διαφόρους αναιμάκτους εγχειρήσεις , ως και δια της ιδίας μηχανής δύναται να εκτελέση εγχειρήσεις αναιμάκτους των τραχωμάτων. Ωραι επισκέψεων:Την πρωίαν από της 9 μέχρι της 11. Μετά μεσημβρίαν από των 4 ½ μέχρι 6 ½ .Η τιμή δι εξέτασιν ενός ορισμένου οργάνου £ 0.12.0 Γενική εξέτασις £1 προπληρωτέα.»

Λογοτεχνικό σωματείο- αναγνωστήριο-αντιπολίτευση
Αρχαιότερο λογοτεχνικό σωματείο της Κύπρου (με επικρατούσα χρονολογία ίδρυσης το 1872) θεωρείται η «Ισότης» με πρωτοστάτη ιδρυτή τον δάσκαλο και μετέπειτα δικαστή και βουλευτή Γεώργιο Μαληκίδη και δραστήρια μέλη τον έκδοτη της πρώτης εφημερίδας της Λεμεσού και δεύτερη της Κύπρου «Αλήθεια», Αριστοτέλη Παλαιολόγο και άλλους επιφανείς λεμεσιανούς. Στη Λευκωσία το πρώτο σωματείο «Ζήνων» ιδρύθηκε το 1876.
Κατά μια άλλη όμως εκδοχή η ίδρυση της «Ισότητας» τοποθετείται πριν από το 1866 αφού τη χρονιά αυτή αποστέλλεται επιστολή προερχόμενη από την «Ισότητα» προς τον Φιλολογικό Σύλλογο Ελλήνων Κωνσταντινουπόλεως με την οποία τους ζητείται η οικονομική τους συμβολή για την ίδρυση στη πόλη ελληνικού γυμνασίου.
Να αναφέρουμε εξάλλου ότι ο Γεώργιος Μαληκίδης και πρωτίστως ο Αριστοτέλης Παλαιολόγος μαζί με τον Μητροπολίτη Κιτίου Κυπριανό και τον Μεγάλο Δάσκαλο Ανδρέα Θεμιστοκλέους υπήρξαν οι πρώτοι κύπριοι που έκανα σκληρή αντιπολίτευση κατά των άγγλων κατακτητών από τους πρώτους κιόλας μήνες της κατοχής, θεωρούμενοι έτσι ως «αδιάλλακτοι-ενωτικοί» σε αντίθεση με την ηγεσία της Λευκωσίας με επικεφαλής τον Αρχιεπίσκοπο που κατηγορούντο ως «ενδοτικοί-διαλλακτικοί απέναντι στους Άγγλους». Γι αυτό και η λέσχη «Ισότης» θεωρείτο από τους Άγγλους ως «άκρως επαναστατική»

           Γυναικείες πρωτιές-γυναικεία χειραφέτηση

Η εθνική παιδαγωγός και λογοτέχνιδα Πολυξένη Λοϊζιάς δίκαια θεωρείται ως η πρώτη κυπρία φεμινίστρια που συνέβαλε σημαντικά και πρωτοποριακά στην γυναικεία χειραφέτηση στην Κύπρο. Ανάμεσα σε άλλα σπουδαία έργα της, ίδρυσε το 1897 το πρώτο γυναικείο σωματείο της Κύπρου αυτό της «Ενώσεως των Ελληνίδων», το πρώτο γυναικείο γυμναστήριο «Το Παλλάδιον» και εισήγαγε την γυναικεία άθληση στα σχολεία.

Γυναίκα δικηγόρος, Υπουργός και Γενική Εισαγγελέας

Στέλλα Κακογιάννη-Σουλιώτη (κόρη του Σερ Παναγιώτη Κακογιάννη και αδελφή του διεθνούς φήμης λεμεσιανού σκηνοθέτη του κινηματογράφου Μιχάλη Κακογιάννη), είναι η πρώτη γυναίκα δικηγόρος της Κύπρου πρώτη γυναίκα υπουργός και Γενικός Εισαγγελέας της Κύπρου. Barrister At Law 1951
Πρώτη γυναίκα δικηγόρος κατά τον Αριστείδη Κουδουνάρη ήταν η Κωνσταντίνα Βάρδα οποία όμως τέλειωσε τις σπουδές της και άσκησε το δικηγορικό της επάγγελμα στη Λάρνακα το 1957. Άρα η πρώτη γυναίκα της Κύπρου παραμένει η Στέλλα Σουλιώτου.

Γυναίκα Γιατρός
Πρώτη γυναίκα γιατρός της Κύπρου ήταν η λεμεσιανή Μαρία Ρούσου σύζυγος Ηρακλή Μιχαηλίδη. Γεννήθηκε το 1902 και πέθανε νέα το 1955. Σπούδασε ιατρική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, κάτι πρωτόγνωρο για τα δεδομένα της Κύπρου της εποχής εκείνης και άσκησε το 1927- και για λίγα χρόνια μόνο- την ιατρική στη πόλη της, αφού με το γάμο της έπαψε να ασκεί την ιατρική.

Συνέχισε όμως τη πλούσια μορφωτική, επιστημονική και κοινωνική δράση της ιδρύοντας και προεδρεύοντας του πρώτου Συνδέσμου Επιστημόνων Γυναικών Λεμεσού, (άλλη μια πρωτιά) και συμβάλλοντας σημαντικά στην κοινωνική μόρφωση και χειραφέτηση της γυναίκας στον τόπο μας.
 Μερικά χρόνια πριν εξάλλου έρχεται στη Λεμεσό η πρώτη γυναίκα μαιευτήρας - γυναικολόγος, η Αριστονίκη Ιωαννίδου η οποία αφού σπούδασε στην Αθήνα  και στο Παρίσι επέστρεψε στην Κύπρο και εξάσκησε το επάγγελμα της από το 1938. 


Γυναίκα πολιτικός

Όταν το δεκαπενταύγουστο του 1926 σε μια μικρή οικία της ιστορικής οδού της Λεμεσού, Βασιλείου του Μακεδόνος μια δράκα λεμεσιανών συνέρχονταν κάτω από συνθήκες πλήρους μυστικότητας και συνωμοτικότητας για να ιδρύσουν το Κομμουνιστικό Κόμμα της Κύπρου, ανάμεσα τους βρισκόταν μια και μοναδική γυναίκα: η Κατίνα Νικολάου –Τουμάζου, κάτι που για τις συνθήκες της εποχής μπορεί δίκαια να θεωρηθεί ως διπλά επαναστατική πράξη και σωστά μπορεί να θεωρηθεί ως η πρώτη γυναίκα πολιτικός της Κύπρου.







Γυναίκα τραπεζική υπάλληλος
Στους αγώνες της κυπρίας γυναίκας για κατάκτηση δικαιωμάτων ίσης μεταχείρισης των δύο φύλων και παροχής ίσων ευκαιριών εργοδότησης και χειραφέτησης, σταθμός μπορεί να θεωρηθεί η εργοδότηση στις τράπεζες της πρώτης γυναίκας υπαλλήλου της Ελευθερίας Μονιάτου γύρω στο 1920.

Ζωγραφική

Το 1897 διοργανώνεται στο μπαρ του Ζήνωνος Σκυριανίδη η πρώτη έκθεση ζωγραφικής. Τον επόμενο χρόνο , το 1898, διοργανώνεται επίσης έκθεση ζωγραφικής με τη συμμετοχή και μιας γυναίκας της πρώτης ίσως στη Κύπρο, της Ελπινίκης (Κικής) Σώζου.

Στον τομέα της ζωγραφικής έχει όμως η Λεμεσός μια σίγουρη και περήφανη πρωτιά: η Λουκία Νικολαΐδου (1909-1994) είναι η πρώτη γυναίκα που σπούδασε ζωγραφική και μάλιστα στη περίφημη Μποζάρ του Παρισιού. Το 1933 παρουσιάζει την πρώτη της ατομική έκθεση που θεωρείται και πρώτη ατομική έκθεση ζωγραφικής από γυναίκα.

Η γυναίκα και σοφερίνα

Το 1911 -τέσσερα δηλαδή μόνο χρόνια μετά την κυκλοφορία στη Κύπρο του πρώτου ιδιωτικού αυτοκινήτου από τον γιατρό της Λεμεσού Ιωάννη Πιερή- μια γυναίκα, η Ελένη Βασιλείου –Τρεππού, γίνεται η πρώτη γυναίκα σοφερίνα της Κύπρου κάτι που για την εποχή θεωρήθηκε ως άκρως επαναστατική ενάργεια. Η ίδια υπήρξε και από τις πρώτες τρεις νηπιαγωγούς του τόπου με σπουδές στην Ελλάδα.

Καλλιστεία

Η γυναικεία ομορφιά όπως και κάθε ωραίο και καλαίσθητο δεν άφηνε αδιάφορους τους λεμεσιανούς έτσι που το 1929 διοργάνωσαν τα πρώτα καλλιστεία ομορφιάς εκλέγοντας ως την πρώτη βασίλισσα της ομορφιάς την Μάρθα Περδίου-Παπαδοπούλου.











ΕΠΕΤΑΙ ΣΥΝΕΧΕΙΑ